İnsanla doğal ortamı
etkileşimleriyle beraber kendisine konu edinen ve bir mekan bilimi olan
coğrafya, insanoğlunun doğal ortamla olan ilişkilerini (jeomorfoloji, toprak,
iklim, bitki örtüsü, vb.), yeryüzündeki dağılışını, miktarını, kültürlerini,
dillerini, dinlerini, etnik yapılarını ve bunların doğal ortamla olan
ilişkilerini kendisine konu edinmiştir. Burada da bütün bu işlemleri yapmak
için bir araç olan ve adını vermiş olduğu Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortaya
çıkmaktadır.
Coğrafya bilimi, diğer disiplinlerden farklı olarak olgu ve olaylara bütüncül bir yaklaşım sergilemektedir. Yani bir olay ve olguyu etkileyebilecek tabii ve beşeri parametrelerden her birini ayrı ayrı ele alıp incelemektedir. Coğrafya bilimindeki bu yöntem ve bakış açısını uygulamak için CBS’deki tabaka (layer) mantığı yardım etmektedir. CBS’nin yardımıyla ele alınan coğrafi olay, tabaka mantığı çerçevesinde diğer parametrelerle çakıştırılarak (overlay yapılarak) tek tek ilişkilendirilmekte ve analiz edilebilmektedir. Bu tabakaların çakıştırılması olayı nedensellik ve ilişki kurma ilkelerini benimsediği gibi sorunun yeryüzündeki, yataydaki, dikeydeki ve daha da ötesi zaman içerisindeki dağılışını da irdeleyerek daha geniş bir perspektifte değerlendirmeler yapabilmeyi sunmaktadır. Sonuç olarak, Coğrafi Bilgi Sistemleri’nin modern coğrafyanın çok önemli bir aracı olduğunu ve coğrafyanın zaten yapmış olduğu analiz, sentez ve dağılımı kolaylaştırdığını söyleyebiliriz.
Kaynak :Fatih Üniversitesi, Coğrafya Bölümü, İstanbul, mkarakuyu@fatih.edu.tr
