Afet, “büyük felaket, bela, yıkım” olarak
tanımlanmaktadır.
(Eren 1998). Afet
insanlığın var oluşundan beri insanların
sosyo-ekonomik, sosyo-psikolojik yapılarını etkileyen, değiştiren
bir olgu olduğu için büyük önem arz ederken, gelişen
sanayileşme ile birlikte insanoğlunun maruz kaldığı afet
sayısı da günden güne artmaktadır.
En genel tanımla
insanlar için fiziksel ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran,
normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya
kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen
doğal, teknolojik
veya insan yapısı kökenli olaylara afet denilmektedir
(Ergünay 1996).
Afet doğal
olabildiği gibi teknolojik ve insan yapısı da olabilmektedir.
Deprem, volkan patlaması, heyelan,kaya ve çığ
düşmesi, fırtına, kasırga, su baskını gibi afetler
doğaldır. Nükleer
veya kimyasal kazalar teknolojik afetlere örnektir.
Orman yangınları, salgın hastalıklar ve savaş ise insan
yapımı afete örnektir.Afetin büyüklüğü
ise genel olarak, bir olayın meydana getirdiği can
kayıpları, yaralanmalar, yapısal hasarlar ve
yol açtığı sosyal
ekonomik kayıplarla ölçülmektedir. Bu değişik kavramlar
içerisinde en kutsalı ve en önemlisi
insan canı olduğu
için, kamuoyunda afetin büyüklüğünü yol açtığı can
kaybı ve yaralanmaların büyüklüğü ile değerlendirmek
eğilimi vardır.
Afetin büyüklüğüne etki eden ana faktörleri ise aşağıdaki gibi özetlemek
mümkündür:
2. Olayın
yerleşme alanlarına olan uzaklığı,
3. Fakirlik ve
az gelişmişlik,
4. Hızlı nüfus
artışı,
5. Tehlikeli
bölgelerdeki hızlı ve denetimsiz sanayileşme,
6. Ormanların ve
çevrenin tahribi veya yanlış kullanımı,
7. Bilgisizlik
ve eğitim eksikliği,
8. Toplumun afet
olaylarına karşı önceden alabildiği koruyucu ve
önleyici önlemlerin ulaşabildiği düzey.
Bu faktörlerden
ilk ikisi, yani olayın fiziksel büyüklüğü ve yerleşme
merkezlerine uzaklığı dışında kalanların hepsi doğal
kökenli değil, insan faaliyetleri kökenlidir.Demek ki,
afetlerin büyüklüğü, çok önemli ölçüde insan faaliyetlerinin
doğru ve yanlış yönde gelişmesine paralel olarak artmakta
veya azalmaktadır (Ergünay 1996).
Kaynak : Arca D.2012.Afet Yönetiminde Coğrafi Bilgi Sistemi ve Uzaktan Algılama.Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi.2 (2), 53-61,
